ANICA SABO, ZLATAN VAUDA (1923–2010) – RETROSPEKCIJE: IZAZOVI TUMAČENJA MUZIČKOG TOKA

Slovenika IX (2023) 23-36
Naučni članak
UDK: 780.614.332/.334.089.6
78.071.1 Вауда З.

           Primljeno / Prejeto / Received: 19. 07. 2023.
Prihvaćeno / Sprejeto / Accepted: 23. 11. 2023.
Članak (PDF) | Članek (PDF) | Paper (PDF)

 DOI: https://doi.org/10.18485/slovenika.2023.9.1.1

 

 

Anica Sabo
Univerzitet umetnosti u Beogradu
Fakultet muzičke umetnosti
Srbija
anicasabo310@gmail.com

Zlatan Vauda (1923–2010) – Retrospekcije: izazovi tumačenja muzičkog toka

Sažetak: Zlatan Vauda (1923–2010), kompozitor, dirigent i vokalni pedagog, dao je značajan doprinos muzičkom životu u Srbiji na svim pomenutim poljima njegovog delovanja. Njegov kompozitorski opus obuhvata simfonijska, horska i brojna kamerna dela. Kompozicija Retrospekcije za violinu i violončelo, koja je predmet ovog rada, deo je njegovog obimnog i značajnog kamernog stvaralaštva. Delo se sagledava iz perspektive analize fenomena muzičkog toka. Posebna pažnja je usmerena na pokušaj da se otvore i konkretizuju pitanja vezana za postojanja identifikacionog znaka u muzičkom toku njegovih dela, prepoznatljivog pod, na prvi pogled, veoma jednostavnim i uopštenim nazivom tri akorda Zlatana Vaude. Autor je sam ukazivao na postojanje ovog fenomena (tri akorda) u svojim delima, ističući dramatične okolnosti pod kojima ih je njegov sluh otkrio. Naime, Zlatan Vauda je samo sticajem okolnosti preživeo streljanje u Kragujevcu 21. oktobra 1941. godine. Od tog momenta tri akorda su na različite načine postala i ostala trajno urezana u njegovo stvaralaštvo. U sećanjima savremenika upisana su saznanja o postojanju posebnih sazvučja koja artikulišu zvučnu sliku kompozicija ovog stvaraoca, a u njegovoj zaostavštini pronađeni su i pisani tragovi o tome. Pored opštih uvida u kamerni opus autora, posebno je sagledana kompozicija Retrospekcije, a pokrenuta su i istraživanja vezana za fenomen poznat kao tri akorda Zlatana Vaude.

Ključne reči: Zlatan Vauda, Retrospekcije, muzička analiza, muzički tok, tri akorda

 

Anica Sabo
Univerza umetnosti v Beogradu
Fakulteta za glasbeno umetnost
Srbija
anicasabo310@gmail.com

ZLATAN VAUDA (1923–2010) – RETROSPEKCIJE: IZZIVI TOLMAČENJA GLASBENEGA TOKA

Povzetek: Zlatan Vauda (1923–2010), skladatelj, dirigent in vokalni pedagog, je pomembno prispeval h glasbenemu življenju v Srbiji, na vseh omenjenih področjih njegovega delovanja. Njegov skladateljski opus zajema simfonična, zborovska in številna komorna dela. Skladba Retrospekcije za violino in violončelo, ki je obravnavana v pričujočem članku, je del njegovega obsežnega in pomembnega komornega ustvarjanja. Delo se obravnava s stališča analize fenomena glasbenega toka. Posebna pozornost je usmerjena na poskus odpiranja in konkretiziranja vprašanj, ki so v zvezi z obstojem identifikacijske oznake v glasbenem toku njegovih del, in so na prvi pogled prepoznavna pod zelo enostavnim in posplošenim imenom trije akordi Zlatana Vaude. Avtor je tudi sam omenjal njihov obstoj (treh akordov) v svojih delih, in je poudarjal dramatične okoliščine, v katerih jih je njegov posluh odkril. Namreč, Zlatan Vauda je samo po neverjetnem naključju preživel množično streljanje v Kragujevcu 21. oktobra 1941. Od tega trenutka so trije akordi na različne načine postali in ostali trajno vrezani v njegovo ustvarjanje. V spominih so[1]dobnikov so vpisana spoznanja o obstoju posebnih sozvočij, ki artikulirajo zvočno sliko skladb tega ustvarjalca, v njegovi zapuščini pa o tem obstajajo tudi pisne sledi. Poleg splošnih vpogledov v komorni opus avtorja, se posebno obravnava skladba Retrospekcije, in so tudi sprožene raziskave v zvezi s fenomenom znanim kot trije akordi Zlatana Vaude.

Ključne besede: Zlatan Vauda, Retrospekcije, glasbena analiza, glas[1]beni tok, trije akordi

 

Anica Sabo
University of Arts in Belgrade
Faculty of Music
Serbia
anicasabo310@gmail.com

ZLATAN VAUDA (1923–2010) – RETROSPECTIONS: CHALLENGES IN INTERPRETING MUSICAL FLOW

Abstract: Zlatan Vauda (1923–2010), composer, conductor and vocal pedagogue, made a significant contribution to musical life in Serbia in all of the aforementioned fields of activity. His oeuvre as a composer includes symphonic, choral and numerous chamber pieces. The composition Retrospection for violin and cello, discussed in this paper, belongs to his abundant and significant work in the area of chamber music. His work is presented in the context of the analysis of the phenomenon of musical flow. It is with special attention that the author seeks to raise and more specifically define the issues related to the existence of an identification sign in the musical flow of Vauda’s works, known under the seemingly simple and general name of Zlatan Vauda’s three chords. The composer made references to the existence of this phenomenon (three chords) in his works, highlighting the dramatic circumstances under which they were discovered by his sense of hearing. Namely, it was by chance that Zlatan Vauda survived the shooting in Kragujevac on 21 October 1941. From that moment on, the three chords got permanently imprinted in his creative work in various ways. The memories of his contemporaries reveal their awareness of the existence of peculiar chords that articulated the sonic image of his compositions, and written evidence of this was also found in his belongings. In addition to a general insight into Vauda’s chamber compositions, the paper offers an analysis of his composition Retrospection, while also instigating the study of the phenomenon known as Zlatan Vauda’s three chords.

Keywords: Zlatan Vauda, Retrospections, musical analysis, musical flow, three chords