Slovenika V (2019) 23-48
Znanstveni članek
UDK: 821.163.6.09:821.163.41.09
821.163.6.09 Кведер З.
Tekst primljen za objavljivanje 30. 10. 2019.
Besedilo sprejeto za objavo 30. 10. 2019
Članek (PDF) | Članak (PDF) | Paper (PDF)
DOI: https://doi.org/10.18485/slovenika.2019.5.1.1
Katja Mihutko Poniž
Univerza v Novi Gorici
Fakulteta za humanistiko
Slovenija
katja.mihurko.poniz@ung.si
Vezi Zofke Kveder s srbskim kulturnim prostorom
Povzetek: V članku so predstavljene različne oblike kulturnih stikov Zofke Kveder s srbskimi intelektualci in intelektualkami. V prvem delu članka so raziskane objave njenih literarnih besedil v srbskem prostoru ter kritiški odzivi nanje. V drugem delu članka, izhajajoč iz korespondence Zofke Kveder, rekonstruiramo njen odnos s srbskim socialistom Dimitrijem Tucovićem, ki jo je navdušil za potovanje v Srbijo, kamor se je odpravila tik pred prvo svetovno vojno. To potovanje je v nadaljevanju članka natančno opisano. Pozornost je usmerjena tudi na avtoričina dela, predvsem like Srbov in Srbkinj, ki se pojavljajo že v njenih zgodnjih literarnih besedilih. V romanu Hanka je v liku Kazimirja Staszyńskega upodobila moškega, ki ima veliko lastnosti Dimitrija Tucovića. Kot žena kraljevskega namestnika za Hrvaško in Slavonijo je Beograd po vojni večkrat obiskala in navezala številne stike, ki jih v nadaljevanju članka predstavljamo skozi pisateljičino korespondenco. Večina pisem, napisanih srbskim prijateljicam, je danes izgubljenih, a iz tistih, ki so ohranjena, si lahko ustvarimo podobo pisemskega omrežja Zofke Kveder na Balkanu in tudi razberemo, da so bile na srbskem prostoru z njo povezane predvsem avtorice in feministke. Sledijo še odzivi na delo in lik Zofke Kveder po njeni smrti – tako v nekrologih kot v literarnovednih študijah, ki so ji bile posvečene. Njeno delo je bilo sprejeto kot pomemben del južnoslovanske kulture in literature.
Ključne besede: Zofka Kveder, srbsko-slovenski literarni stiki, Dimitrije Tucović, Milica Đurić Topalović, Julka Chlapec Djordjević, Jelena J. Dimitrijević
Katja Mihurko Poniž
Univerzitet u Novoj Gorici
Fakultet za humanistiku
Slovenija
katja.mihurko.poniz@ung.si
VEZE ZOFKE KVEDER SA SRPSKIM KULTURNIM PROSTOROM
Sažetak: Članak predstavlja različite oblike kulturnih kontakata Zofke Kveder sa srpskim intelektualcima. U prvom delu obrađuju se objave njenih književnih tekstova na srpskom kulturnom prostoru i reakcija kritičara. U drugom delu, polazeći od korespondencije Zofke Kveder, rekonstruiše se odnos između nje i Dimitrija Tucovića, koji ju je podstakao da putuje u Srbiju, kuda se ona zaista i uputila neposredno pre Prvog svetskog rata. Taj put je u nastavku članka takođe detaljno opisan. Pažnja se usmerava i na autorkina dela, pre svega na likove Srba i Srpkinja koji se pojavljuju već u njenim ranijim književnim tekstovima. U romanu Hanka, u liku Kazimira Stašinjskog (Staszyńskog), ona prikazuje muškarca sa mnogim karakteristikama Dimitrija Tucovića. Kao žena kraljevskog zamenika za Hrvatsku i Slavoniju, posle rata češće posećuje Beograd i razvija mnoga poznanstva, koja u nastavku ovog članka predstavljamo kroz njenu korespondenciju. Većina pisama upućenih srpskim prijateljicama danas je izgubljena, dok na osnovu onih koja su se sačuvala možemo zamisliti mrežu prepiske Zofke Kveder na Balkanu, pri čemu iz njih, takođe, možemo da razaberemo kako su se na srpskom prostoru sa Zofkom povezivale, pre svega, autorke i feministkinje. U članku zatim slede reakcije na rad i lik Zofke Kveder nakon njene smrti – kako u nekrolozima tako i u književno-naučnim studijama o njoj. Njen rad je prihvaćen kao važan deo južnoslovenske kulture i književnosti.
Ključne reči: Zofka Kveder, srpsko-slovenački književni kontakti, Dimitrije Tucović, Milica Đurič Topalović, Julka Hlapec Đordjević, Jelena J. Dimitrijević
Katja Mihurko Poniž
University of Nova Gorica
School of Humanities
Slovenia
katja.mihurko.poniz@ung.si
ZOFKA KVEDER’S LINKS WITH THE SERBIAN CULTURAL SPACE
Abstract: The paper presents the various forms of Zofka Kveder’s cultural contacts with Serbian intellectuals. The first section of the paper deals with the emergence of her literary texts in the Serbian cultural space and the reactions of critics. Based on the correspondence of Zofka Kveder, the second section seeks to reconstruct her relationship with Dimitrije Tucović, who encouraged her to travel to Serbia, which she did immediately before World War I. The paper describes the trip in great detail. Attention is drawn to Kveder’s writings and primarily Serbian men and women appearing as characters already in her early literary works. In her novel Hanka, through the character Kazimir Staszyński she portrayed a man that shared many personal traits with Dimitrije Tucović. As the wife of the royal deputy in Croatia and Slavonia, she visited Belgrade more often after the war and she developed many acquaintances, which are presented in the paper through her correspondence. Although the greatest part of the letters sent to her Serbian friends are lost, the surviving ones make it possible to get an idea of Zofka Kveder’s correspondence network in the Balkans. They also suggest that her contacts in the Serbian cultural space primarily included women writers and feminists. The paper also discusses the reactions to her and her work after her death – both in obituaries and in scholarly studies. Her work has been considered an important segment of South Slavic culture and literature.
Keywords: Zofka Kveder, literary contacts between Serbia and Slovenia, Dimitrije Tucović, Milica Đurič Topalović, Julka Chlapec Đorđević, Jelena J. Dimitrijević